Srebzanitsa katliamının her yıl dönümünde farklı etkinliklere imza atıp, Avrupa’nın göbeğinde yaşanan insanlık suçunu dünyaya yeniden hatırlatan Bursa Büyükşehir Belediyesi, katliamın 24’üncü yıldönümünde de anma törenine ev sahipliği yaptı.
Bosna Hersek Bursa Fahri Konsolosluğu ve Bursa’daki Boşnak Dernekleri’nin de destek verdiği etkinlik kapsamında 15 Temmuz Demokrasi Meydanı’nda, Srebzenitsa çiçeği yapım atölyesi kuruldu, 2017 yılındaki Marş Mira yürüyüşünde çekilen fotoğraflardan oluşan sergi açıldı ve vatandaşlara üzerinde şehitlerin isimlerinin bulunduğu karanfiller dağıtıldı. Vatandaşların yoğun ilgi gösterdiği anma törenine Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Alinur Aktaş, Bosna Hersek Ankara Büyükelçisi Bakir Sadoviç ve AK Parti Bursa İl Başkanı Ayhan Salman da katıldı.
Acılara bizzat tanık oldum
Büyükşehir Belediye Başkanı Alinur Aktaş, 1995’in Temmuz ayında Srebrenitsa’da Sırplar tarafından 2. Dünya Savaşı’ndan sonra Avrupa’da yaşanan en büyük soykırımın gerçekleştirildiğini söyledi. “Bazı şeyleri konuşmak gerçekten acıdır” diyen Başkan Aktaş, “Ancak gelin biz Srebzenitsa’yı konuşalım. Duygularımızı tazeleyelim. Srebzenitsa’yı ne kadar sahiplenmemiz gerektiğini anlayalım. Sırp kuvvetleri Srebrenitsa’da beş gün içinde 8.372 Boşnak’ı öldürdü, yüzlerce kadına ve küçük yaştaki kız çocuğuna tecavüz etti. Ben Bosna’ya defalarca gittim. Orada bu acıları bizzat yaşamış insanlardan dinleme fırsatı buldum. Bir gün içerisinde 20 binin üzerinde mülteci Srebrenitsa’dan zorla çıkarıldı. Sırp saldırılarından kaçan binlerce Boşnak, BM tarafından “güvenli bölge” ilan edilen ve 400 Hollandalı barış gücü askeri tarafından korunan Srebrenitsa’ya sığındı. Sığınmacılardan yaklaşık 25 bini, barış gücü askerlerince Srebrenitsa’ya birkaç kilometre mesafedeki Potaçari’de bulunan bir akü fabrikasına yerleştirildi. Fabrikadaki savunmasız binlerce Boşnak, Hollandalı askerlerce 11 Temmuz 1995’te Ratko Miladiç, nam-ı diğer ‘Sırp kasabı’, komutasındaki Sırp askerlerine teslim edildi. Askerler 12 yaş üstü tüm erkekleri bir yana, kadınları da diğer yana ayırdılar. Kadınlara tecavüz edildi, erkekler ise kamyon ve otobüslere doldurularak ölüme götürüldü. Srebrenitsa’da yaşanan bu katliam Avrupa’da hukuksal olarak belgelenen ilk soykırım olarak tarihe geçti. Bosna’da 3,5 yıl devam eden savaşta 312 bin kişi hayatını kaybetti, 2 milyon kişi evini terk etmek zorunda kaldı. 27 bin 734 kişi resmî kayıtlara kayıp olarak geçti. Toplu Mezarları Araştırma Enstitüsü’nün yılardır sürdürdüğü çalışmalarda 20 bin kaybın cesedine ulaşıldı, bunlardan yaklaşık 18 bininin kimliği belirlendi. 1995 yılında yaşanan bu vahşetin yıldönümünde düzenlediğimiz bu etkinlik münasebetiyle, üzüntülerimizi Boşnak kardeşlerimiz ile paylaşıyor, birlikte hatırlıyor, birlikte ağlıyoruz. Onlar, namusları, vatanları, şefleri ve aileleri için can verdiler. Bu vesileyle soykırımda şehadet şerbetini içenleri rahmetle anıyoruz” diye konuştu
Yalnız bırakmadınız
Bosna Hersek Ankara Büyükelçisi Bakir Sadoviç de iki gün önce Bosna Hersek’ten döndüğünü, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile birlikte kimlikleri tespit edilen 33 şehidi uğurlama törenine katıldığını hatırlattı. Bugün, Türkiye’de ve dünyanın farklı ülkelerinde 11 Temmuz 1995 soykırımının anıldığını dile getiren Sadoviç, “Bu katliama katılanlar, sebep olanlar cezalarını Lahey’de aldılar. Kimileri 700 yıla varan kimileri de ömür boyu hapis cezaları aldılar. Ancak bu cezalar, bu dünyanın adaleti. Onlar öbür dünyada da en büyük cezayı alacaklar. Bu zor günümüzde bizi yalnız bırakmadığınız için teşekkür ediyorum. Bosna Hersek’i hiçbir zaman unutmadığı için Türkiye’ye teşekkür ediyorum” dedi.
Konuşmaların ardından günün anısına her birinin üzerinde Srebrenitsa’da şehit olanların isminin yazılı olduğu 8 bin 372 karanfil dağıtıldı.
Katliamı anlatan fotoğraf sergisinin açılışı da gerçekleştirildi. Protokol üyeleri daha sonra üzerinde Boşnak şehitlerin isimlerinin yazılı olduğu karanfilleri vatandaşlara dağıtıp, fotoğraf sergisini gezdi.