Elektrik faturası kalemleri üzerine tartışmalar özellikle son günlerde gündemde. Elektrik enerjisinin satış fiyatına; üretilmesinden tüketilmesine kadar olan süreçteki hammadde giderlerinden işletme giderlerine kadar birçok kalem dahil ediliyor. Faturalarda maliyetler ise diğer ürünlere kıyasla daha detaylı gösteriliyor. Ancak tedarikçiler, tüketicileri yeterince bilgilendiremediği için faturadaki detaylar sıkça tartışma konusu haline geliyor. Zaman zaman da faturadaki kalemler yanlış anlaşılabiliyor.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından yapılan son değişiklikle artık elektrik faturaları üzerinde dağıtım bedeli ayrı olarak değil, elektrik birim fiyatı ile gösterilecek. Elektrik tarifeleri karşılaştırma ve tedarikçi değiştirme internet sitesi EnCazip bu konuda tüketicileri doğru bilgilendirmeyi ve fatura kalemlerinin tüketiciye zarar vermediği konusunda toplumu bilinçlendirmeyi amaçlıyor. Türkiye’deki elektrik faturası kalemleri hesaplama metodolojisi, gelişmiş Avrupa ülkeleri ile aynı standartlarda.
Elektrik dağıtım bedeli enerjinin kargo bedelidir
Güncel fiyatlara göre ortalama bir ev tüketicisinin toplam elektrik faturasının yüzde 51’ini enerji bedeli oluştururken, yüzde 30’unu dağıtım bedeli oluşturuyor. TRT Payı, Enerji Fonu ve BTV kesintileri toplam faturaların yüzde 4’ünü oluştururken, yüzde 15’i KDV olarak ortaya çıkıyor. Buna göre 100 Liralık bir faturanın 81 Lirası elektrik enerjisi için ödenirken, vergi olarak yalnızca 19 Lira ödeniyor.
Elektrik faturalarında dağıtım bedeli tüketiciler tarafından çoğunlukla vergi olarak algılanıyor, ancak tıpkı diğer ürünlerin fiyatının içinde nakliye bedeli olduğu gibi bu bedel de direkt olarak bir maliyet kalemidir. Elektrik enerjisi ülkemizin farklı noktalarında üretiliyor ancak çoğunlukla üretildiği yerden kilometrelerce uzakta tüketiliyor. Elektrik enerjisinin üretildiği yerden tüketildiği yere ulaşması için ise dağıtım ve iletim şebekeleri kullanılıyor. Şebekenin kullanım bedeli ile enerjinin transferi esnasında verilen firenin maliyeti de dağıtım bedeli kalemi adı altında tüketiciye fatura ediliyor. Elektrik dağıtım bedeli daha önce Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun da açıkladığı gibi ülkemize has bir bedel değil, tüm dünyada tüketicilerin elektrik faturalarına yansıtılan bir bedel.
Bakkaldan aldığımız sakızda da dağıtım bedeli vardır
Elektrik fatura kalemleri tartışmaları ile ilgili görüşünü ifade eden EnCazip kurucusu Çağada Kırım, “Ülkemizdeki elektrik faturaları kalemlerinin Avrupa ülkeleri ile aynı doğrultuda olduğunu söyleyebilirim. Ancak ülkemizde dağıtım bedeli ile ilgili sürekli olarak yanlış bilgiler paylaşılıyordu. EPDK aldığı son kararla aslında işleri kolaylaştırmış ve elektriğin de diğer ürünlerde olduğu gibi tek bir fiyat kalemiyle satılmasını sağlamış oldu. Tüm ürünlerde olduğu gibi elektriğin de üretildiği yerden tüketildiği yere ulaşması için nakliye bedeli ortaya çıkıyor. Örneğin bakkaldan aldığımız sakızın satış fiyatının içine üretim ve nakliye maliyetleri de dahil ediliyor. Elektrikte de artık tıpkı sakız örneğinde olduğu gibi tüketicilerin daha alışık olduğu fiyatlandırma modeline geçilmiş oldu” şeklinde konuştu.