Black Friday ABD’de Şükran Günü’nden sonraki ilk Cuma günü kutlanmaktadır. Bu özel güne 1961 yılından itibaren Kara Cuma denmeye başlanmıştır. Bu alışveriş günü 1932’de Noel alışverişinin başladığı gün olarak kabul edilmekteydi.
Neden Kara Cuma Deniyor?
Resmi bir tatil olmayan bugüne ‘Kara’ denmesinin nedeni ise 1960’larda başlıyor. Dükkanların o gün daha hava aydınlanmadan çok erken açılması ve kararmadan kapanmaması, bunun yanı sıra alışveriş caddelerinde yaşanan yoğun araç ve insan trafiğinin neden olduğu günlük hayatı etkileyen olumsuzluklar bugüne ‘Kara Cuma’ denmesine sebep oluyor. Bu tabirin ilk kez Philadelphia eyaletinde kullanıldığı tahmin ediliyor.
ABD’de Başlayıp Bütün Dünyaya Yayıldı
1980’lere kadar ABD’de belli bölgelerde uygulanan bu indirimler daha sonra 90’lar ve 2000’lerde giderek tüm ülkeye yayıldı. Alış veriş merkezleri ve dükkanların açılış saatleri iyice erkene alındı ve nihayet 2011 yılında perşembeyi cumaya bağlayan gece 24’te dükkanlar açılmaya başlandı. İnternet alış veriş sitelerinin de devreye girmesiyle ABD’de gerçekleşen bu indirim günü uluslararası çapta bir indirim gününe dönüştü ve tüm dünyada benimsendi.
Black Friday’de İnsanlar Birbirine Şiddet Uyguluyor ve Bunu Yadırgamıyorlar
Son yıllarda, mağazalarda, Black Friday gününde, aşırı kalabalıktan dolayı kaza ve şiddet oranı artmıştır.
2006 yılında, ABD’nin Columbus, Ohio şehrindeki asi Wal-Mart müşterileri, kapılar açılır açılmaz içeri taşıp, çalışanların mallara çarpıp, yaralanmalara sebep olmuşlardı.
2008’de ise, ABD’nin Valley Stream, New York şehrindeki sabah 5’deki açılışını bekleyen müşteriler, kapılar açılır açılmaz içeri girip, hem kapıyı kırdılar, hem de 34 yaşındaki bir çalışanı ezip, ölümüne sebep oldular. Müşterilerin bu çalışanın başına gelen üzücü olaydan hiç suçlu hissetmedikleri gözlemlenmiştir.
2010 yılında, Buffalo, New York’ta da Target mağazasında benzer bir olay olmuştur. Bazı müşteriler, uzun kuyruklara aradan girmeye kalkışıp, başka müşterileri tehdit etmişlerdir.
2010 yılında, ABD’nin Madison, Wisconsin şehrindeki bir kadın, Toys ‘R’ Us mağazasında kuyruklara aradan girip itiraz edenleri vurmakla tehdit ettiği için tutuklandı.
2012’de ise, ABD’nin Tallahassee, Florida şehrinde, Wal-Mart’ın park yerinde, iki kişi park etme meselesinden dolayı vuruldu.
Black Friday günü içinde barındırdığı şiddete rağmen, bugün dünyaca oldukça meşhurdur.
İndirim ve Ekonomiye Fayda Konusunda İşe Yarıyor Mu?
Black Friday’de ilan edilen bazı indirimler gerçek indirim oranlarını yansıtmıyor.
“Yüzde 50 indirimli” diye sunulan bir ürünü başka bir mağazada daha uygun fiyata bulmak mümkün olabiliyor.
Bu yüzden çevrimiçi alışveriş sitelerinin gerçekten indirim yapıp yapmadığını anlamak için kurulan Camel Camel Camel, SlickDeals Price Tracker ve PriceZombie gibi siteler, Black Friday döneminde daha çok ziyaretçi çekiyor.
Black Friday’in tüketicilere daha fazla para harcatarak ekonomiye bir katkı sunup sunmadığı da tartışma konusu.
Bazı araştırmalara göre insanlar Black Friday’de yaptıkları harcamalara karşılık Aralık ve Ocak aylarında daha az harcama yapıyor.
https://linehaber.com.tr/kara-cuma-nereden-ortaya-cikti/