UNESCO Dünya Miras Listesi’nde yer alan Karabük’ün evleriyle dünyaca ünlü ilçesi Safranbolu’da Halk Eğitim Merkezi’nde “Her eve bir bindallı” sloganıyla açılan “Bindallı İşlemeciliği Kursu”nda 21 kursiyer bindallı işleme öğreniyor.
Safranbolu’da “Tepebaş” olarak bilinen bir bindallının işlemesi 6 ay sürerken, fiyatları ise üzerindeki işlemelere göre 5 ile 30 bin TL arasında değişiyor. Genellikle lacivert ve bordo kadifeden yapılmış, üzerine sırma ile kabartma dal, yaprak, çiçek işlenerek yapılan bindallılar, son zamanlarda dünya evine girecek genç kızlar tarafından kına gecelerinde giyilirken, açılışlarda ve tarihi konaklarda da süs olarak kullanılıyor.
Desenlerin arşivi oluşturuldu
Kurs nakış öğretmeni Havva Uysal, İhlas Haber Ajansı muhabirine yaptığı açıklamada, bindallının Osmanlı Saray kıyafeti olduğunu söyledi.
Safranbolu yöresindeki adının “Tepebaş” olduğunu hatırlatan Uysal, “Safranbolu’da çok eskiden hanımlar bindallıları düğünlerinde giymişler. Daha sora katıldıkları bütün düğünlerde kullanmışlar. Her evin sandığında özenle saklanmış bir bindallı varmış. Ama daha sonra zamanla bu bindallılar değişik ürünlerde kullanılmak üzere, yorgan ve yastık yapılmış, çoğu eskiyip yıpranmış. Biz 2006 yılında ’her eve bir bindallı’ diyerek böyle bir projeye başladık. O günden bugüne bindallı işlemeye devam ediyoruz. Safranbolu yöresinde kullanılan bindallıların bütün desenlerini çizdik, bir arşiv oluşturduk” diye konuştu.
“Kızlarımız tarafından tercih edilmeye başlandı”
Çizilen desenlerden kursiyerlerin kendilerine yeni bindallılar oluşturduğunu aktaran Uysal, şunları kaydetti:
“Düğünlerimizde tekrar giyilmeye başlandı, kızlarımız tarafından tercih edilmeye başlandı. Bindallılar önceden lacivert ve bordo renklerinde tercih ediliyordu. Daha sonra batının da etkisiyle beyaz bindallılar üretilmeye başladı, ardından yerini gelinliklere bıraktı. Düğünlerde gelinlik olarak giyinmese bile, kına gecelerinde artık genç kızlarımız tarafından tercih edilen bir saray kıyafeti.”
Bindallının işlemesinin zor olduğunu vurgulayan Uysal, “Tek tek çevrilerek işleniyor. Bindallının üzerindeki işleme maraş işi, dival ya da sırma işi denilen bir işleme. Desen hazırlama süreci oldukça yorucu. İşlemesi de uzun sürüyor. Bir tepebaş en az 6 ay gibi bir sürede işlenebiliyor. Şimdiye kadar sadece iki tane bindallı satabildik. Bir kaç tane de sipariş alarak işledik. Kursiyerlerimiz daha çok evdeki kız ve gelinleri için işlemeyi tercih ediyor. Satmayı da çok istiyoruz ama yeteri kadar müşteri bulamıyoruz. Fiyatlarımız 5 bin ile 30 bin TL arasında değişiyor, üzerindeki işlemeye göre fiyatlar değişiyor” değerlendirmesinde bulundu.
Kursiyerlerden Süheyla Yılmaz da kursa bindallı işlemeyi öğrenmek için katıldığını belirtti.
Kendisine büyüklerinden bindallı kalmadığını anlatan Yılmaz, “Kendim işleyip çocuklarıma bırakmak için yapmaya başladım. Her işin zorluğu olduğu gibi bunun da zorluğu var. Simlerimizi tek tek geçirerek sarıyoruz, emek ve özen isteyen bir iş” dedi.
6 senedir kursa katılan Havva Üstün ise kursa katıldığı için mutlu olduğunu kaydetti.
Kursa severek ve isteyerek geldiğini belirten Üstün, kızı için bindallı işlediğini ve kına gecesinde giydiğini, salon takımları, pano, seccade, terlik çantaları gibi çeşitli ürünler de yaptıklarını ifade etti.