Cepheden Cepheye

Mustafa Kemal hayatı boyunca birçok savaş ve cephe görmüştür. savaş ve cephelerde başarılı bir tutum sergilemiş ve çoğu savaşın kazanılmasında öncülük etmiştir. Bu konuda Mustafa Kemal’in katıldığı savaşları ve cepheleri öğreneceksiniz. Sıralamalar tarihe göre yapılmıştır.

31 Mart Vakası (13 Nisan 1909)

Mustafa Kemal 31 Mart olayında görevlendirilmiştir. 31 Mart Olayı: II. Meşrutiyet ilanından sonra İstanbul yönetiimine yapılan rejim karşıtı bir ayaklanmadır. İşte bu ayaklanmayı bastırmak için Mustafa Kemal 3. Ordu Redif Fırkası’nın Kurmay Başkanı olarak görevlendirilmiştir.

Arnavutluk İsyanı (1911)

1911 yılında çıkan Arnavutluk İsyanında yine Mustafa Kemal, Harbiye Nazırı Mahmut Şevket komutasında görev alarak isyanın bastırılmasında rol almıştır.

Trablusgarp Savaşı (1911 – 1912 )

1911 – 1912 yılları arasında Osmanlı Devleti Kuzey Afrika’da çok toprak kaybetmeye başladı. O dönem bunu fırsat bilen İtalya, sömürge yollarını genişletmek ve Osmanlı Devleti’ni zor durumda bırakmak için Trablusgarp’a saldırmıştır. İtalya’nın temel amacı hammadde ve pazar arayışını sağlamaktı. Savaş koşulları nedeniyle o bölgeye askeri birlikler gönderilmişti, o askerlerin içerisinde Mustafa Kemal’de vardı. Mustafa Kemal Trablusgarp’a Binbaşı rütbesiyle gitmiştir. Ancak düşmanın arkadan vurmasıyla topraklar İtalya’nın eline geçmiş ve Osmanlı Devleti toprak kaybına uğramıştır.

Balkan Savaşları (8 Ekim 1912 – 18 Temmuz 1913)

Balkan Savaşları iki şekilde yapılmıştır. Mustafa Kemal II. Balkan Savaşında görev almıştır. Mustafa Kemal II. Balkan Savaşında Bolayır Kurmay Başkanı olarak görev yapmıştır. Bu savaşla Mustafa Kemal Balkan siyasetini ve durumunu yakından tanımış oldu ve ilerleyen dönemlerde Balkanlarla ilgili kararlar almasında bu savaşlar etkili olmuştur.

Çanakkale Savaşı (19 Şubat 1915 – 9 Ocak 1916)

Çanakkale Cephesi I. Dünya Savaşının en şiddetli ne büyük cephelerinden biriydi. İtilaf Devletlerinin Rusya’ya ayrdım etmek için açtığı bu cephede, Osmanlı Devleti çok kayıplar verdi. Tam manasıyla savunma savaşı veren Osmanlı Devleti, büyük bir zafer kazandı ve düşmana Çanakkale’nin Geçilmeyeceğini” öğretti. Bu büyük cephede Mustafa Kemal,  Arıburnu Grup Komutanlığını üstlendi ve göstermiş olduğu başarılarla Albay rütbesine yükseltilmiştir. Çanakkale Cephesi, Mustafa Kemal’in tanınmasında çok etkili olmuştur. Bu savaşta ön plana çıkan Mustafa Kemal, diğer cephe ve savaşlarda sözü geçen bir asker olmuştur.

Mustafa Kemal’in Çanakkale Cephesinde ön plana çıktığı alanlar;

• Conkbayırı
• Arıburnu
• Seddülbahir
• Anafartalar

Kafkasya Cephesi (24 Ekim 1914 – 30 Ekim 1918)

I. Dünya Savaşında Taarruz cepheleri arasında bulunan Kafkasya Cephesinde Sarıkamış olayı yaşanmıştı. 90 bin askerin donarak şehit olduğu o cephede Mustafa Kemal, cephe gerisinde savaşarak Muş ve Bitlis’in geri alınmasını sağlamıştır. Bu cephede gösterdiği başarılardan dolayı, Kolordu Komutanlığından Tuğgeneralliğe yükselmiştir. Bu cephedeki başarılarıyla diğer cephede daha etkin olmuştur. Önemli kararlar vermiştir.

Filistin ve Sina Cepheleri (28 Ocak 1915 – 28 Ekim 1918)

Kafkas Cephesinin ardından Mustafa Kemal, Yıldırım Orduları Komutanlığı’ndan 7. Ordu komutanlığına atanmıştır. I. Dünya Savaşı olan bu cepheler Osmanlı’nın zayıf kaldığı cephelerdir. Osmanlı Devleti birçok cephede savaşmış ve mücadeleler vermiştir. Ancak bu cephede başarılı olunamadı ve birçok toprak kaybı yaşandı. Mustafa Kemal, bu cephede padişah yaveri olarak da büyük ayrıcalıklar kazanmıştır.

Kurtuluş Savaşı (19 Mayıs 1919 – 29 Ekim 1923)

Mustafa Kemal, Kurtuluş savaşı yıllarında Meclis kararıyla başkomutanlık yetkisini elde etmiştir. Başkomutanlık yetkisini kullanarak büyük başarılar elde etmiş ve hızlı kararlar almıştır. Özellikle Sakarya Meydan Muharebesinin kazanılmasına öncülük etmiştir. Mustafa Kemal, bizzat cephelerde emirlerini vermiştir. Yunanlıların ve diğer düşmanların yurttan atılmasını sağlayarak, Anadoluyu işgalden kurtarmıştır.

Büyük Taarruz (26 Ağustos 1922 – 9 Eylül 1922)

Mustafa Kemal’in Gazi unvanını aldığı savaştır. Bu savaşı kendisi cepheden yönetmiş ve emirler vermiştir. Zaferle sonuçlanan büyük bir savaştır. Hatta bu savaşın zaferi 30 Ağustos Zafer Bayramı olarak kutlanır.

Mustafa Kemal Atatürk’ün savaştığı cepheleri ve savaşları öğrenmiş olduk. sınavlarda sıkça karşımıza Atartük’ün Hayatı konusu kapsamında bu sorular çıkabiliyor. Daha kolay öğrenmeniz için Atatürk’ün katıldığı savaş ve cepheleri liste şekline getirdik.

Atatürk’ün Askerlik Hayatı

• Şamda V. Ordu 39. Süvari alayına staj yapmak için gitti.
• Şam’da Vatan ve Hürriyet Cemiyeti’ni kurdu. 
• Kıdemli yüzbaşı olarak V. Ordu Kurmay Başkanlığı’na atandı.
• Makedonya’da bulunan III. orduya atandı. Ancak kendisi Selanik’te kaldı
• 31 Mart İsyanı’nı bastırmak için İstanbul’a geldi.
• Trablusgarp Savaşı’nda binbaşı oldu.
• 1931’te Sofya Askeri Ataşesi oldu.
• 1915’te Çanakkale’de Arıburnu Grup Komutanlığı’nı üstlendi. Rütbesi Albay oldu.
• Kafkas Cephesi’ne sevk edildi. (Diyarbakır) (General oldu)
• Adana’da Yıldırım Orduları Grup komutanı oldu. XVII. ordu komutanlığı yaptı.
• Veliaht Vahdettin ile Almanya gezisine katıldı. Tedavi için Viyana’ya gitti.
• VII. Ordu Komutanlığı’na tekrar atandı. Suriye’ye gitti. Yıldırım orduları grup komutanı oldu.
• 30 Nisan 1919’da 9. Ordu müfettişliğine atandı.
  

  Mustafa Kemal Atatürk’ün en çok sevdiği şarkılar

  Yanık Ömer

  Yanık Ömer, her savaştan bir yara taşıyor.
  Yanık Ömer, yiğit Ömer övünmeden yaşıyor.
  Kurtuluş savaşında yirmi sekiz yaşında,
  Mangasının başında, taşıyor.
  Yanık Ömer, yiğit Ömer siperleri aşıyor.

  Savaş biter, Yanık Ömer köye döner;
  Köylü bütün bayram eder.
  Yanık Ömer kutlanır,
  Nişanlısı mutlulanır.

  Hey, Yanık Ömer attan iner,
  Pembegül’e bağlar kemer,
  Köylülere gider haber;
  Düğüne, düğüne…

  Eline kına yakar, başına teller takar,
  Belinde altın kemer, öyle alana çıkar.
  Pembegül allanır, pullanır.
  Yanık ömer’in köyüne düğün alayı yollanır.

  ***

  Kırmızı Gülün Alı Var

  Kırmızı gülün alı var (aman aman)
  Her gün ağlasam da yeri var
  Bugün benim efkarım var (aman aman)
  Ah bu gönül arzuler seni seni yar seni

  Kırmızı gülü budarlar (aman aman)
  Altına meclis kurarlar
  Güzeli candan severler (aman aman)
  Ah bu gönül arzuler seni seni yar seni

  Kırmızı gülün pürçeği (aman aman)
  Yar önünde oynar köçeği
  Neyleyim yarsız döşeği (aman aman)
  Ah bu gönül arzuler seni seni yar seni

  ***

  Zobalarında Guru Da Meşe Yanıyor       

  Zobalarında Guru Da Meşe Yanıyor (Efem)
  Yanıyor Da Memet Efem De Üşümüş De Donuyor
  Boncuklu Da Gelin Ortalıkta Dönüyor Da Dönüyor
  Aslanım Da Efeler Vay Vay

  Gar Mı Yağıp Dayareng6me’nın Dağına
  Memet Ağam Da Oturu Da Vermiş Efelerin De Sağına
  Çıkam Haden Der Şu Dağların Başına Da Başına
  Aslanım Da Efeler Vay Vay

  ***

  Çökertme

  Çökertmeden çıktımda Halilim
  Aman başım selamet
  Çökertmeden çıktımda Halilim
  Aman başım selamet

  Bitez de yalısına varmadan Halilim
  Aman koptu kıyamet
  Bitez de yalısına varmadan Halilim
  Aman koptu kıyamet

  Arkadaşım İbrahim çavuş
  Allah’ına emanet
  Arkadaşım İbrahim çavuş
  Allah’ına emanet
  Burası da aspat değil Halilim
  Aman bitez yalısı
  Ciğerime ateş saldı aman
  Kurşun yarası

  Gidelim gidelim Halilim
  Çökertmeye varalım
  Gidelim gidelim Halilim
  Çökertmeye varalım

  Kolcular gelirse Halilim
  Nerelere kaçalım
  Kolcular gelirse Halilim
  Nerelere kaçalım

  Teslim olmayalım Halilim
  Aman kurşun saçalım

  ***

  Ata Barı     

  Bahçası Var Bağı Var
  Ayvası Var Narı Var
  Atamızdan Yadigâr
  Bizde Atabarı Var

  Uzun Uzun Kamışlar
  Ucuni Budamışlar
  Benim Ela Gözlümü
  Askera Yollamışlar

  Ben Bir Uzun Kamışım
  Yoluna Dikilmişim
  İster Al İster Alma
  Arnuva Yazılmışım

  Buray Baba Evidur
  Tahtaları Kevidur
  Çalın Vurun Oynayın
  Burası Düğün Yeridur

  Atabaridur Bari
  Bahçada Gördüm Yarı
  Sesledim Ses Vermadi
  Ağladı Zarı Zarı

  ***

  Sarı Zeybek

  Sarı zeybek aman şu dağlara yaslanır aman
  Yağmur yağar silahları efem ıslanır
  Bir gün olur aman deli gönül uslanır aman
  Eyvah olsun tellide doru efem şanına
  Eğil bir bak mor cepkenin efem kanına
  Karşı dağı aman duman duman bürüdü aman
  Üçyüz atlı beş yüz yaya efem yürüdü
  Sarı zeybek aman şu cihanda biridi aman
  Eyvah olsun tellide doru efem şanına
  Eğil bir bak mor cepkenin efem kanına

  ***

  Yemen Türküsü

  Havada Bulut Yok Bu Ne Dumandır
  Mehlede Ölüm Yok Bu Ne Şivandır
  Şu Yemen Elleri Ne De Yamandır

  Ano Yemen’dir Gülü Çemendir
  Giden Gelmiyor Acep Nedendir

  Şu Dağın Ardında Redif Sesi Var
  Varın Bakın Çantasında Nesi Var
  Bir Çift Pabuç İle Bir De Fesi Var

  Burası Muş’tur Yolu Yokuştur
  Giden Gelmiyor Acep Ne İştir

  Kışlanın Önünde Çalınır Sazlar
  Ayağım Yalınayak Yüreğim Sızlar
  Yemen’e Gidene Ağlıyor Kızlar

  Burası Muş’tur Yolu Yokuştur
  Giden Gelmiyor Acep Ne İştir