Çinli bir araştırma ekibinin çok daha ucuz bir metal olan bakırı altına çok yakın yeni bir maddeye dönüştürmesinin ayrıntıları Science Advances adlı dergide yayımlandı.
Liaoning’deki Çin Bilimler Akademisi’nin Dalian Kimya ve Fizik Enstitüsü’nde görevli Profesör Sun Jian ve meslektaşları deneyde kullandıkları bakıra, elektrik yüklü sıcak argon gazını yüksek basınçla fışkırttılar.
Hızla hareket eden ionize parçacıklar hedeflenen bakır parçasının atomlarını koparıp ayırdı ve bu kopan atomlar soğuyarak toplaşıp her biri sadece birkaç nanometre çapında kumsu tanelerden oluşan bir tabaka oluşturdu.
Araştırmacılar elde edilen bu maddeyi alıp sadece değerli metallerin başarıyla kullanılabildiği bir kimyasal reaksiyon olan kömürü alkole çevirme işleminde kullandılar.
South China Morning Post gazetesinin haberine göre Çinli bilim insanları, bakırı “neredeyse altın” sayılabilecek, altının özelliklerine çok yakın bir maddeye dönüştürebiliyor. Bu yeni maddenin daha nadir ve pahalı bir metal olan altının sanayideki kullanımını azaltarak Çin ekonomisine büyük katkı yapması umuluyor.
Çin Bilimler Akademisi internet sitesine konulan açıklamalarında Profesör Sun ve çalışma arkadaşları, “Bakır nano parçacıkları bu reaksiyonda altın ya da gümüşe çok yakın bir performans yakaladı” dedi.
Profesör Sun, “Sonuçlar, bakır metalinin işlemlerden geçirilerek ‘tavuktan anka kuşuna’ dönüştürülebileceğini kanıtladı” diye konuştu.
Sahte altın yapılabilir mi?
Bakır, altın ile benzer bir görünüm ve ağırlığa sahip olduğundan yüzyıllarca simyacılar tarafından laboratuvarda ucuz metali altına çevirebilmenin anahtarı olarak görülmüştü.
Ama benzerlik bir yerde sona eriyor. Örneğin Çin’deki laboratuvarda sahte altın üretilemeyecek çünkü dönüşen metalin yoğunluğu altın ile değil normal bakır ile aynı.
Fakat buluş yine de Çin ekonomisinde kârlı iş alanları yaratma potansiyeline sahip.
Kıymetli metaller modern ekonomilerde hala önemli bir role sahip. Örneğin elektronik aletlerin bileşenleri içinde büyük oranda altın, gümüş ve platin var.
40 adet akıllı telefonda kullanılan altın için tahminen bir ton ham altın işlemek gerekebiliyor.
Bakır sanayide altın kadar etkili bir metal değil çünkü atom çekirdeklerinin çevresinde dönen negatif yüklü atom parçacıkları olan elektronlarının sayısı çok daha az.
Bu elektronlar aynı zamanda altına göre daha az istikrarlı. Dolayısıyla bakır ancak başka kimyasal maddelerle yanyana geldiğinde daha kolay reaksiyona girebiliyor.
Profesör Sun ve ekibi geliştirdikleri yöntemle bu sakıncaları giderdiklerini, bakır atomlarına büyük miktarda enerji yükleyerek daha yoğun ve daha istikrarlı olmasını sağladıklarını söylüyorlar.
Elde edilen yeni metal, araştırmacıların verdiği bilgiye göre ısıya, oksidasyona ve erozyona bakırdan çok daha dayanıklı.
Açıklamada uzmanlar bu metali “Savaş alanında altından zırh giyerek düşman saldırılarına direnebilen bir savaşçı” diye tanımlıyorlar.