Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Sağlık Bakanlığı Bilkent Yerleşkesi’nde düzenlenen Koronavirüs Bilim Kurulu Toplantısı’nın ardından açıklamalarda bulundu ve gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Yeni tip koronavirüsle mücadelenin sürdüğünü belirten Koca, söz konusu virüsün aslında iyi bilinen virüs ailesinin 7’nci üyesi olduğunu belirtti.
Koronavirüslerin 4 üyesinin insanlarda hafif soğuk algınlığına benzer hastalık yaptığına değinen Koca, yeni tip koronavirüsün ise bugün dünya gündeminde yer alan Kovid-19 hastalığına yol açan virüs olduğuna değindi.
Koca, ilk olarak Çin’de tespit edilen sonra Güney Kore’ye yayılan yeni tip koronavirüsün, İran daha sonra da İtalya’dan tüm dünyayı etkileyecek şekilde yayıldığını anımsattı.
Çin dışına erken dönemde sınırların kapatıldığını aktaran Koca, bu kapsamda Çin’den herhangi bir yabancının gelmesine de izin verilmediğini söyledi.
“İran’la sınırımızı kapatmasıydık, 50 bin kişi Türkiye’ye girecekti”
Yeni tip koronavirüsün 19 Şubat itibarıyla, Çin dışında 26 ülkeye yayıldığını ifade eden Koca, şunları kaydetti:
“İran’da Kum ve Meşhed kenti odaklı salgın belirginleşince o dönemde de hiç düşünmeden, tereddüt etmeden erken dönemde sınırlarımızı da havayolunu da kapatmıştık. Sayın Cumhurbaşkanımızın bu süreci yakın takip ettiği bu dönemde, önerileri karara bağlamıştık. Eğer İran’da Kum ve Meşhed kentinde başta görüldüğü şekliyle karantina Vuhan’da olduğu gibi alınmış olsaydı Kum kenti dışına İran’a ve bölgeye yayılım olmayacaktı.”
Bütün İran’a yayılan yeni tip koronavirüsün bölge için risk oluşturduğuna dikkati çeken Koca, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Japonya’da salgının yoğun olduğu gemide 30 İtalyan vatandaşının alınmış olması ve o kişilerin de karantinaya alınmamış olması öncelikle Milano köylerinden başlayarak bütün İtalya’yı kaplamış oldu. Orada da alınması gereken erken dönemde 30 kişiyi karantinaya almaktı. Devamında o bölgeyi karantinaya almak alınması gereken tedbirdi. Bütün İtalya’yı kuşattığı gibi süreçte bu dönemde Avrupa da maalesef hiçbir tedbir almadı. Bu tedbirlerde son derece ağır davrandı. Ağır davranmaya da devam ettiğini görüyoruz.”
Avrupa’nın Çin ve Almanya ile hiçbir ilişkisini kesmediğini vurgulayan Koca, aynı şekilde İtalya ile de hiçbir Avrupa ülkesinin ilişkisini kesmediğinin altını çizdi.
Sağlık Bakanı Koca, yeni tip koronavirüs tedbirlerinin alınmaması nedeniyle virüsün şu anda 106 ülkede görüldüğüne dikkati çekerek, “Eğer biz, İranla iki hafta önce sınırlarımızı kapatmamış olsaydık, bu dönemde Türkiye’ye girecek olan kişi sayısı ortalama haftalık 50 bindi. Bir haftalık gecikmeyle, 50 bin kişinin Türkiye’ye girişi olacaktı. Türkiye’nin birçok bölgesinde bu salgını görür olacaktık. 50 binin içinde bu virüsü taşıyan olacağını biliyoruz. İran’da bu salgının hangi boyutlarda olduğunu da görmüş oluyoruz.” şeklinde konuştu.
Yeni tip koronavirüsün tüm dünyayı etkisi altına aldığına işaret eden Bakan Koca, “Bu süreçte artık sorun giderek küresel bir halk sağlığı sorunu haline geldi. 106 ülkede görülmüş olması Türkiye’de bu süreçte görülmemiş olması erken dönemde benzer şekilde hiçbir ülkenin ilişkilerini kesme noktasında katı davranmamış olmasıdır. Eğer biz de gecikmeli bu kapatmaları yapmış olsaydık, şu an biz de İtalya, İran gibi bir ülke haline gelebilirdik. Bu tedbirler erken dönemde alındı. Onun için şu dönemde bu vakaları görmüyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
Basın toplantısının bulunduğu salondaki hiç kimsede hepatit B ya da sarılık hastalığı olmadığını söylemesinin mümkün olmadığını dile getiren Koca, “Tetkikler yapıldıktan sonra eğer varsa ‘Hepatit B taşıyıcısı 3 kişi var’ diyebilirim. Şu an tespit edilen, bir vaka olmadığıdır.” ifadesini kullandı.
“Sorun küresel, mücadele ulusal”
Sağlık Bakanı Koca, İtalya’da ölüm sayılarının arttığını, Almanya’da sadece son 24 saatte artan vaka sayısının 111, İspanya’da 326, İsviçre’de 42, İsveç’te 45 olduğunu ve bu sayıların daha büyük oranlarla artmaya devam ettiğini bildirdi.
Fransa ve Almanya’da artışın daha yüksek olduğuna değinen Koca, konuşmasını şu sözlerle sürdürdü:
“Sorunun küresel olduğunu, mücadelemizin de ulusal olduğunu söylemek istiyorum. Bu süreçte, biz bu mücadeleyi ulusal, yerel kendi vatandaşımızla birliktelikle aşabiliriz. Risklerin somut olduğunu, kuralların da basit olduğunu söylemek istiyorum.
Bugün itibarıyla toplam vaka sayısı 109 bin 498’e yükselirken, dünya genelinde de 3 bin 810 kişi hayatını kaybetti. Hastalığa yakalanıp iyileşenlerin de 60 bin 762 olduğunu biliyoruz. Türkiye’de tespit edilmiş tıbbi ifadeyle tanı konmuş koronavirüs vakası yoktur. 2 binin üzerinde şüpheli vakada numuneler çalışıldı. Geçen gün 5 gün önce bin 300’ün üzerindeydi.
Numune sayısında da giderek artış var. Şu an 700’ün üzerinde ilave oldu. 2 bini geçen bir numune çalışması oldu. Hiçbirinde pozitif test sonucunun olmadığını özellikle ifade etmek istiyorum. Virüs ülkemize gelecekse büyük ihtimalle yurt dışından yeni girişlerle veya yurt dışından dönüşlerle olacaktır.”
“Zorunlu olmadıkça evden çıkmasın, maske kullansın”
Sağlık Bakanı Koca, yurt dışında, özellikle de Avrupa’da yaşayan Türk vatandaşlarına şu uyarıları yaptı:
“Virüsün tüm dünyada özellikle Avrupa’da görülmesi buralarda yaşayan vatandaşlarımıza sağlıkları adına bir uyarıyı yapmamızı gerektirmekte. Bu virüs, ülkelerinde hızla yayılmasına rağmen hala gerekli tedbirleri almadılar. Bu ülkelerideki tedbirlerin zayıf olması veya tedbirlerin bütünlüğünü bozan eksikler içermesi nedeniyle oradaki vatandaşlarımıza kişisel tedbirlerini almalarını hatırlatmak ihtiyacını hissediyorum.
Bu ülkelerde yaşayan vatandaşlarımız, bu ülkelere seyahat eden Türkiye’de ikamet eden vatandaşlarımız da dahildir. Kişisel tedbirlerini almalıdır. Yurt dışında özellikle Avrupa’daki Türk vatandaşlarımızın giderek Avrupa’da ciddi bir küresel sağlık sorunu haline geldiğini, zorunlu olmadıkça evlerinden çıkmamalarını eğer çıkılacaksa mutlaka maske kullanarak çıkmaları gerektiğini, herhangi bir hastalık belirtisi olduğunda da en yakın bir sağlık kuruluşuna müracaat etmelerini özellikle ifade etmek istiyorum.”
“Virüsün sınırlarımızdan içeri girmesini önlemeliyiz”
Son 14 günde yurt dışından dönenlere kendilerini 14 gün evlerinde izole etmeleri uyarısında bulunan Koca, ortamı sık sık havalandırmalarını ve mümkün olan en az kişiyle temas ederek maske kullanmalarını önerdi.
Bakan Koca, kronik hastalığı bulunanlar dahil 50 ve 60 yaş üstü olanların zorunlu olmadıkça şu dönemde dışarı çıkmaması gerektiğini belirtti.
Ellerin normal sabunla sık sık yıkanması, evden çıkılacaksa mutlaka maske takılması, soğuk algınlığı belirtisinde en yakın sağlık kuruluşuna müracaat edilmesi gerektiğini vurgulayan Koca, rapor alınması durumunda sağlık kuruluşlarının yeterli olduğunu ifade etti.
“Sorun küresel, mücadelemiz ulusal. Riskler somut, kurallar da basit.” diyen Koca, benzer tedbirlerin alınması için özellikle başta komşu ülkeler olmak üzere tüm ülkelere çağrıda bulunduklarını ama maalesef bu çağrıya karşı gerekli tedbirlerin çok geç alındığını dile getirdi.
Özellikle öncelikle kalabalık ortamlardan bütün vatandaşların mümkün mertebe uzak durması gerektiğini vurgulayan Koca, şöyle konuştu:
“Virüsün yaygın olduğu şehirlere seyahatler mecburi bir durum yoksa ertelenmelidir. Buralarda yaşayanlar ise mümkün olduğu kadar evlerinde kendilerini izole etmelidir. Yurt dışından Türkiye’ye gelenlerin bu süreçte demin bahsettiğim şekliyle evde izole olarak kalmalarının şu dönemde çok önemli olduğunu çünkü ülkede olmayan bu virüsün bundan sonra gelişi ancak yurt dışından gelişle söz konusu olacak. O nedenle yurt dışından gelenlerin bunu taşıyabileceğini ve bu süreçte 14 günlük zaman diliminde mümkün mertebe başka biriyle temas etmemelerini önemsiyoruz.
Virüsün sınırlarımızdan içeri girmesini önlemeliyiz. Dünyadaki ülkelerin tamamıyla bütün Avrupa ile özellikle başta olmak üzere gelişlerimizi kesmeye imkan yok. Bir başka ülkeden alabileceğimiz bir yardım da yok çünkü Türkiye olarak yardım edebilecek konumda olan ülkelerden biri biziz. Avrupa ülkeleri gerekli hassasiyete hala sahip değil, birbirleriyle ilişkisini hala sınırlamadı. Kendi halkları için gerekli tedbirleri almayan ülkelerin, virüsün bize bulaşmasını önlemek için teşebbüste bulunabilecekleri yönünde beklentimiz de olamaz. Ülkemizin bu salgından henüz etkilenmemiş olması, erken dönemde aldığımız tedbirler sayesinde. Ancak bu hastalıktan uzak kalmamız mümkün olmayacaktır.”
“Bu görüntüleri alıp yaymak doğru değil”
Bakan Koca, vaka görülmesi halinde vatandaşlara bulaşmasını engellemek ve tedavi protokollerini uygulamak için tüm hazırlıkları yaptıklarını, hastalığın görülmesi halinde alınacak tedbirler çerçevesinde 81 ilde hastaneleri belirlediklerini dile getirdi.
Grip salgını durumu için hazırlanan planın koronavirüs salgını için de etkili bir plan olduğunun altını çizen Koca, bu plan dahilinde bir vaka ile karşılaşılması durumunda hangi noktada hangi tedbirlerin alınacağının belli olduğunu kaydetti.
Koca, şüpheli her vakanın tedbir alınması gereken bir vaka olduğunu ifade ederek sahada şüpheli görülen vakalar için alınan tedbirleri pozitif vakaymış gibi sosyal medyada yayılmasının vatandaşlarda gereksiz tedirginlik ve endişe oluşturduğunu belirtti.
Bilim Kurulunun hazırladığı rehber gereği, şüpheli bulunan vakalarla ilgili nasıl yaklaşılması ve numunenin nasıl alınması gerektiğiyle ilgili bir yaklaşım tarzı olduğunu aktaran Koca, “Bu durumda tulumun giyilmiş olması, maskenin veya gözlüğün takılmış olmasıyla ‘burada kesin pozitif bir vaka var, koronavirüs vakası var’ gibi algılanmamasını, bir ihtimal dahilinde özellikle sağlık çalışanımıza bulaşmaması için alınan tedbirin ve bu tedbire ne kadar önem ve hassasiyetle yaklaşmakta olduğumuzun bir göstergesi. Bu görüntüleri alıp yaymak doğru değil.” diye konuştu.
Ankara’da Umre’den gelen bir vatandaşın ateşli olduğu için evden hastaneye götürülürken giydirildiği kıyafetlerle görüntülerinin alınarak hastalığın “pozitif” gibi lanse edildiğini anımsatan Koca, hastanın sonucu negatif çıkınca dün gece Zekai Tahir Burak Hastanesi’nden çıkarılarak normal tedavisinin devam ettirildiğini vurguladı.
İlk günden beri her türlü gelişmeyi şeffaf bir şekilde kamuoyuyla paylaştıklarını, bundan sonra da paylaşmaya devam edeceklerini aktaran Koca, sözlerine şöyle devam etti:
“Bu paylaşımları yapanların, sağlık personeli gibi ses kaydı yapıp, yanlış bilgi verenler hakkında özellikle İçişleri Bakanlığımızın da takibatı başlattığını biliyorsunuz. Bu tarz bilgilerin yayılmasına bilmeden aracılık etmiş olanlar olabilir. Bu duruma düşmemek için lütfen bu yalanlara aracı olup hem cezai duruma düşmeyin hem de vebal yüklenmeyin. İstanbul’da Ümraniye Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde ölen vakaların olduğu, hatta birçok hastanede benzer şekilde organizasyon kurulduğuna dair yaygın bir WhatsApp grubunun olduğunu artık bilmeyen yok.
Emin olun sadece tiyatro ve o kişinin emniyet tarafından yakalanacağını ümit ediyorum. Ben tiyatrocu olduğuna da emin gibiyim. Yani bir mizansen bu kadar olabilir, bu kadar içerik ancak tiyatrocu tarafından sergilenebilir. Hiç aslı astarı yok. Dediklerinin 10’da 1’i doğru olsa 9’una eyvallah diyeceğim. Yani dediklerinin hiçbiri doğru değil, tamamen senaryo.”
“Yayılmasını önlemek bizim elimizde”
Bakan Koca, şüpheli vakaların sayısının artması durumunda test yapacak laboratuvar sayısını artıracak şekilde hazırlıkların tamamlandığını söyledi.
Laboratuvarı özellikle İran’da sınır bölgesinden gelen vakaların sayısının fazla olması sebebiyle Erzurum’da hemen açtıklarını anlatan Koca, devamında İstanbul’da, gelecek günlerde de Adana, Antalya ve İzmir dahil olmak üzere 6 yerde çalışmaya devam edecekleri bilgisini verdi.
Bakan Koca, öncelikle ellerin normal sabunla sık sık temizliğini özellikle önerdiklerini vurgulayarak imkan bulunamazsa alkol bazlı el dezenfektanlarını önerdiklerini, koronavirüsün virüs olduğu için antibakteriyel ürünlere yanıt vermediğini, sabun veya alkol bazlı dezenfektan bulunamazsa, yerine kolonya da kullanılabileceğini söyledi.
Tahran uçağıyla gelen yolculardan numunelerin alındığını, sonuçların elde edilmesiyle son testlerin durumuna göre negatif çıkarsa yolcuların evlerine uğurlanacağını belirten Koca, durumun bu akşam netleşeceğini bildirdi.
Vatandaşların endişeye kapılmasını gerektirecek bir durum olmadığına işaret eden Koca, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Koronavirüs ile mücadelemizde devlet organlarımızın tamamı ve Sağlık Bakanlığı olarak yapılması gerekenlerin hepsini diğer hiçbir ülkenin bu dönemde yapmadığı kadar yaptığımızı da söylemek istiyorum. Bugüne kadar olan başarımız elimizde olmayan faktörlerle devam edemeyebilir, kontrol altına alamadığınız faktörler mutlaka olacaktır. Ülkemizde vaka görülmesi mümkündür ancak yayılmasını önlemek bizim elimizde. Hepimiz görevlerimizi yapar, devlet ve vatandaş olarak üzerimize düşen sorumlulukları yerine getirirsek ikinci büyük başarıyı elde etmiş oluruz. Dünyada yaşanan endişe aslında durumun kendisinden daha kaygı vericidir. Karşımızdaki riskler somut ancak uyulacak kurallar basittir. Yani ‘sorun küresel, mücadelemiz ulusal, riskler somut, kurallar basit’ demek istiyorum.”
“Rapor olduğunda işveren hangi sıkıntıyı oluşturabilir?”
Açıklamalarının ardından bir gazetecinin İran’dan uçakla Türkiye’ye getirilen ve yeni tip koronavirüs şüphesiyle tedbiren şu an gözlem altında bulunan kişi sayısının kaç olduğuna yönelik soru üzerine Koca, “Zekai Tahir Hastanesi’nde şu an 65 kişi kaldı.” yanıtını verdi.
Son 14 gün içinde yurt dışında bulunanların, müracaatları halinde Türkiye’ye giriş tarihinden itibaren 14 güne tamamlanacak şekilde raporlu sayılacaklarının hatırlatılarak rapor alınmasının işverenle çalışan arasında sıkıntı yaratıp yaratmayacağına ilişkin soru üzerine de Koca, “Rapor olduğunda işveren hangi sıkıntıyı oluşturabilir? Sağlık açısından verilen bir rapora işveren ‘Hayır, çalışacaksın mı?’ der, böyle bir durum olamaz ki.” diye konuştu.
Sağlık Bakanı Koca, 5 ülkenin dışında da artık virüsün çok sayıda ülkede görüldüğünü vurgulayarak konuşmasına şöyle devam etti:
“Baştan ilk 5 ülkeydi, artık Avrupa’nın bütün ülkeleri hatta dünyanın birçok ülkesi riskli olmaya başladı. Her gün sayılara ilave oluyor, dün sabah 94’tü, akşam 104’e çıktı, şimdi 106’ya çıktı. Her geçen gün küresel anlamda riskli bir hale gelinmiş oldu. Onun için sorun küresel. Bu süreçte bizim mücadelemizin de ulusal yani yerel olması gerekiyor. Bizim bu bulaşıcılığı vatandaşımızla birlikte önlememiz gerekiyor.”
Rapor alabilmek için çalışanlardan istenilen şartların ne olduğunun sorulması üzerine Bakan Koca, “Yurt dışından gelen kişilerin evlerinde kendilerini izole etmelerini istiyoruz. Öncelikle yurt dışına gidilmemesini, bunun çok büyük bir risk oluşturduğunu, geldikten sonra da 14 gün kendilerini evde çocuğundan, eşinden, yakınlarından uzak tutarak izole etmelerini, dışarı çıkılacaksa maske takarak çıkılması gerektiğini, rapor alınması gerekiyorsa da 14 güne tamamlanacak şekilde alınmasını istiyoruz.” açıklamasında bulundu.
Bakan Koca, rapor almak için pasaport götürülmesinin yeterli olduğunu sözlerine ekledi.